Rogów

W niedzielę, 28 września 2025 r., w Przyłęku Dużym odbyło się wyjątkowe wydarzenie – rekonstrukcja historycznej Bitwy pod Przyłękiem, stoczonej 9 września 1939 roku w okolicach Przyłęka Dużego, Jeżowa i Słupi.

Uroczystości rozpoczęły się o godzinie 15:00 mszą świętą sprawowaną przez ks. proboszcza Bogusława Jargana w kaplicy pw. św. Józefa w Przyłęku Dużym. W asyście pocztów sztandarowych: OSP z Rogowa, Przyłęka Dużego, Kotulina oraz miejscowej szkoły, mieszkańcy i goście oddali hołd bohaterom poległym w kampanii wrześniowej.

Następnie licznie zgromadzona publiczność przeniosła się w realia 1939 roku, oglądając widowiskową rekonstrukcję bitwy z wielkim zaangażowaniem przygotowaną przez Pana Piotra Paradowskiego i z pełnym profesjonalizmem poprowadzoną przez Pana Zbigniewa Zagajewskiego. W inscenizacji wzięły udział liczne grupy rekonstrukcyjne, a całość uzupełnił autentyczny sprzęt wojskowy, pirotechnika i pojazdy historyczne – w tym m.in. armata przeciwpancerna Bofors wz. 37 mm, karabin UR wz. 35, RKM wz. 28, CKM wz. 30, moździerz wz. 31, a także niemiecki SdKfz. Ponad 30 efektów pirotechnicznych dodatkowo spotęgowało realizm wydarzeń i wywarło ogromne wrażenie na widzach.

Po zakończeniu inscenizacji uczestnicy mieli okazję:

• porozmawiać z rekonstruktorami i pasjonatami historii,
• obejrzeć z bliska umundurowanie i wyposażenie żołnierzy,
• poszukać w okopach pamiątkowych łusek,
• wykonać pamiątkowe zdjęcia.

Dla najmłodszych przygotowano dmuchańce oraz atrakcję w postaci poszukiwania „skarbów” wykrywaczami metalu. Nie zabrakło także wojskowej grochówki, grilla i słodkich wypieków przygotowanych przez Panie z Koła Gospodyń Wiejskich.

Wieczorem, przy ognisku, wspólnie z uczniami Szkoły Podstawowej w Przyłęku Dużym, harcerkami z 6 Rogowskiej Drużyny Harcerek „Skrzydła” i harcerzami z 1 Głowieńskiej Drużyny Harcerzy, uczestnicy mogli zaśpiewać pieśni patriotyczne. Był to moment zadumy i wyraz pamięci o bohaterach września 1939 roku.

Kontekst historyczny

Bitwa pod Przyłękiem Dużym rozegrała się 9 września 1939 r. pomiędzy 30. Poleską Dywizją Piechoty a 18. Niemiecką Dywizją Piechoty. Polskie oddziały poniosły ogromne straty – poległo 465 żołnierzy.

Polakom wyznaczono następujące zadania:

• 82 pułk piechoty wsparty przez I baterię 30. pułku artylerii lekkiej miał uderzyć wzdłuż linii Przyłęk – Dwór Krosnowa – Słupia,
• 83 pułk piechoty wsparty II dywizjonem 30. pułku artylerii lekkiej, po zdobyciu Dworu w Krosnowej, miał nacierać wzdłuż drogi Jeżów – Słupia,
• 84 pułk piechoty (bez II batalionu) stanowił odwód i zabezpieczał akcję od południa.

Dzięki ich wysiłkowi otwarto drogę przez Słupię na Skierniewice, co umożliwiło 30. Dywizji Piechoty dalszy marsz w kierunku Warszawy.

Organizatorzy i partnerzy

Organizatorami wydarzenia były:

• Gmina Rogów,
• Stowarzyszenie Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty, które zaprezentowało również kopię sztandaru 18. Pułku Piechoty,
• Muzeum Historyczne Skierniewic im. Jana Olszewskiego,
• Stowarzyszenie Eksploracyjno-Historyczne INDIANA,
• Ochotnicza Straż Pożarna w Przyłęku Dużym,
• Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły „A Teraz My”,
• Koło Gospodyń Wiejskich w Przyłęku Dużym.

Szczególne podziękowania należą się wszystkim rekonstruktorom i pirotechnikom za ogrom pracy i zaangażowania.

Podsumowanie

Rekonstrukcja Bitwy pod Przyłękiem Dużym okazała się nie tylko widowiskiem, ale przede wszystkim żywą lekcją historii. Wydarzenie zgromadziło setki uczestników i obserwatorów, przypominając, że bohaterowie września 1939 roku zasługują na pamięć i szacunek.